Chắc hẳn không phải ai sử dụng ô tô đ?u hiểu rõ v? nó. Có những ngư?i khi mở nắp capo còn không biết rõ từng bộ phận, nhất là các chị em. Bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu tổng quan kiến thức cơ bản v? ô tô, giúp cho bạn có thể nắm rõ được các chi tiết trên ô tô một cách cơ bản nhất. Chúng tôi cũng không đi quá rõ v? từng loại động cơ ô tô mà chỉ giới thiệu loại cơ bản và thông dụng nhất.
Khi tìm hiểu v? ô tô thì sẽ có rất nhi?u thông tin, chúng tôi sẽ chia thành nhi?u phần khác nhau để giúp ngư?i đ?c dễ hiểu nhất.
Tổng quan cấu tạo chung ô tô
Trên ô tô có rất nhi?u bộ phận nhưng được g?i chung là các hệ thống như: ?ộng cơ, hệ thống bôi trơn, hệ thống điện, hệ thống đi?u hòa…. Các hệ thống này sẽ làm việc đồng th?i giúp cho xe có thể chuyển động.
?ộng cơ được coi là trái tim của chiếc xe, nếu không có động cơ thì xe ô tô không thể hoạt động được. Tuy nhiên nếu chỉ có động cơ thì chiếc xe cũng không thể hoàn chỉnh. Chiếc xe muốn hoạt động được cần phải có sự hỗ trợ của các bộ phận liên quan. Trước tiên chúng ta sẽ tìm hiểu v? động cơ ô tô.
Tổng quan động cơ xe ô tô
?ộng cơ là bộ phận nằm ở dưới nắp capo, hầu hết các loại xe đ?u được bố trí phía dưới nắp động cơ, trên nắp động cơ thư?ng có chữ như: VVT-I hay DOHC… Trong phạm vi bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu v? động cơ xăng.
Bạn có thể nghĩ đơn giản, động cơ ô tô là một cái hộp và trong đó có 4 xy lanh, trong mỗi xi lanh đ?u có một piston, 4 piston này xếp thẳng hàng và gắn trên một trục nằm ngang. Trục này nối dài từ trong hộp ra bên ngoài. Trục nằm ngang g?i là trục khuỷu.
Khi pistion hoạt động trong xi lanh sẽ chạy lên chạy xuống và làm cho trục khuỷu quay. Trục khuỷu quay sẽ được truy?n động tới từng bánh xe và làm bánh xe quay và nh? đó chiếc xe sẽ di chuyển.
Piston làm trục khuỷu quay như thế nào?
?ể biết được piston làm trục khuỷu quay thế nào thì trước hết bạn cần biết được piston và trục khuỷu nằm trong khoang động cơ ra sao. Hãy xem hình dưới đây
Như đã nói ở trên, piston chuyển động làm cho trục khuỷu quay và trục khuỷu sẽ làm quay bánh xe thông qua một số bộ phận truy?n động như: Hộp số, ly hợp, trục các đăng…
?ể hiểu được piston làm quay trục khuỷu thế nào chúng ta cần biết cấu tạo của trục khuỷu trong hình dưới.
Và piston được gắn vào trục khuỷu
Piston sẽ chuyển động tịnh tiến sẽ làm trục khuỷu quay theo. Trong hình có 4 piston có 4 cần màu xanh xa da tr?i nối với trục khuỷu, cần này g?i là thanh truy?n hay tay biên hoặc tay dên. Piston chuyển động lên xuống khiến cho tay biên chuyển động và tay biên chuyển động khiến cho trục khuỷu quay.
Cấu tạo chi tiết của piston, tay biên và trục khuỷu
Piston
Quan sát trên hình chúng ta thấy trên đầu piston có 3 rãnh nh? tròn bao quanh. ?ây là rãnh xéc măng để lắp các bạc xéc măng vào.
Xéc măng có nhiệm vụ làm kín khí hoặc dầu nhớt không để nó l?t ra ngoài. Hai xéc măng trên đầu sẽ có nhiệm vụ làm kín khí, ngăn không cho không khí l?t xuống phía dưới, xéc măng thứ 3 là xéc măng dầu, năng không cho dầu nhớt tràn lên trên.
Thanh truy?n( tay biên, tay dên)
Thanh truy?n thư?ng được làm bằng thép các bon. Thanh truy?n có một đầu to và một đầu nh?. ? mỗi đầu to nh? hình tròn đ?u có các bạc lót phía trong. ?ầu nh? được gắn vào dưới piston bằng một cái chốt ngang, đầu to sẽ ôm vào trục khuỷu được chốt lại trên trục khuỷu. Bạc lót có nhiệm vụ chống mài mòn khi có chuyển động quay và tịnh tiến quanh chốt piston. ? đầu to có thể dùng bạc lót phía ngoài bằng vòng bi, hay còn g?i là bạc đạn. Thanh truy?n thư?ng làm bằng thép các bon
Các bạn sẽ thấy nó có 2 đầu, đầu to và đầu nh?. Lưu ý mỗi đầu to nh? hình tròn sẽ có các bạc lót (to nh?) ở bên trong. ?ầu nh? sẽ gắn vào dưới piston thông qua 1 cái chốt ngang. Còn đầu to sẽ ôm vào chốt khuỷu trên trục khuỷu. Cần có bạc lót ở đầu to và nh? để khi thanh truy?n chuyển động quay và tịnh tiến quanh chốt piston và trục khuỷu được trơn tru và ko bị ma sát mài mòn. ? đầu to ngoài dùng bạc lót, ngư?i ta có thể dùng vòng bi (g?i mỹ mi?u theo kiểu kỹ thuật là bạc đạn).
Thanh truy?n sau khi sử dụng một th?i gian có thể bị gãy hoặc bị cong do thủy kích gây ra. Hoặc cũng có thể bị mài mòn khiến cho hoạt động quay không được trơn tru.
Trục khuỷu
Quan sát trên hình ảnh bạn sẽ thấy ở phần đuôi của trục khuỷu có một bánh đà khá to. Tác dụng của bánh đà là tạo ra quán tính giúp cho trục khuỷu quay một cách mượt mà hơn. Bạn tử tưởng tượng, khi có một lực tác động thì bánh đà sẽ quay và sau đó bánh đà vẫn tiếp tục quay. Nếu không có quán tính này thì khi trục khuỷu nhận lực tác động chuyển từ chuyển động tịnh tiến sang chuyển động tròn sẽ có hai điểm chết trên và dưới sẽ khiến cho trục khuỷu quay bị giật cục.
Tác dụng thứ hai của bánh đà đặt trên trục khuỷu đó là khi khởi động máy, bộ khởi động sẽ làm bánh đà quay và tác động một lực lớn trên trục khuỷu đẩy cho các piston hoạt động nhanh chóng, nếu không thì việc quay trục khuỷu sẽ gặp khó khăn hơn do phải tác động một lực lớn.
Phân đuôi của trục khuỷu dùng để dẫn động ra bánh xe, phần đầu của trục khuỷu được gắn thêm bánh răng truy?n động, từ đó hệ thống dây đai sẽ truy?n động để chạy máy bơm, máy nén đi?u hòa, bơm dầu… Như vậy những thiết bị như bơm nước, bơm dầu, máy nén đi?u hòa không dùng điện ắc quy để chạy như nhi?u ngư?i vẫn nghĩ.
Xem thêm: Tổng quan kiến thức cơ bản v? động cơ ô tô (phần 2)